τοῑς ἐντευξομένοις
Τὸ ἐρώτημα τὸ ὁποῖο θὰ τεθῇ στὰ ἐν λόγῳ Σεμινάρια εἶναι: Ἡ Θεωρία τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς διαμορφώνει τὴν Πράξη τῆς Ψαλμῳδίας ἢ ἡ Θεωρία ἀποτελεῖ καταγραφὴ τῆς πρακτικῆς προφορικῆς καὶ γραπτῆς παραδόσεως τοῦ Ὀρθοδόξου Λατρευτικοῦ Μέλους;
Ἤδη, ἀπὸ τὸν τίτλο, «Ἀπὸ τὴν Πράξη ἡ Θεωρία. Θεωρητικὴ προσέγγιση τῆς Βυζαντινῆς, μετα-Βυζαντινῆς καὶ Σύγχρονης Ψαλτικῆς Τέχνης βάσει τῆς Διαμορφωθείσης Ψαλτικῆς Παραδόσεως», προϊδεάζεται κανείς, τί νὰ ἀναμένῃ.
Στὸ τέσσαρα δίωρα μέρη τοῦ σεμιναρίου ὁ ὁμιλητὴς θὰ παραθέσῃ μία ἀναθεωρημένη καὶ ἀναδιατυπωμένη Θεωρία τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης μὲ βάση τὴν Μελοποιητικὴ Παράδοση καὶ Πράξη, δηλαδή, μὲ τακτικὴ ἀντίστροφο ἐκείνης, ἡ ὁποία ἕως τώρα ἐφαρμόζεται στὰ Θεωρητικὰ Συγγράμματα ἀπὸ τὸν Μαδυτινὸ Χρύσανθο καὶ ἐντεῦθεν.
Ὁ προσκεκλημένος τοῦ παρόντος 11ου Σεμιναρίου γράφει κάπου στὸ ὁμότιτλο βιβλίο του ποὺ ἐξέδωσε πρόσφατα σὲ ἡλεκτρονικὴ μορφή:
«Ἔχοντας ὡς βασικὴ ἀρχὴ τὴν Ἐξατομικευμένη καὶ Προσωπικὴ Διδασκαλία τῆς Ψαλτικῆς, ηὐλογήθην νὰ ἔλθω ἀντιμέτωπος μὲ πάσης φύσεως προβλήματα, τὰ ὁποῖα γενικῶς ἢ εἰδικῶς ἀναφύονται κατὰ τὴν Διδακτικὴ Πράξη. Τὰ περισσότερα ἐκ τῶν προβλημάτων αὐτῶν παρουσιάζονται, συνήθως, σὲ ὅλους τοὺς μαθητές, συστηματικῶς, ἐκτὸς ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων. Ἄλλα, πάλι, προκύπτουν αἰφνιδίως, ἀφήνοντας τὸν διδάσκοντα ἐμβρόντητο… Δὲν ἐντρέπομαι νὰ ὁμολογήσω, ὅτι ὁ προσωπικὸς προβληματισμὸς τῶν ἐμπεπιστευμένων μοι ὑπὸ τοῦ Κυρίου μαθητῶν, μὲ ἠνάγκασε νὰ ἔλθω ἀντιμέτωπος μὲ προβλήματα, τὰ ὁποῖα ὡς Ἱεροψάλτης καὶ Διδάσκαλος θεωροῦσα αὐτονοήτως λελυμένα· δὲν ἦταν, ὅμως, διόλου. Ἀναζητῶντας ἀπαντήσεις στὶς ἐρωτήσεις τῶν μαθητῶν, διεπίστωσα ὅτι οἱ ἀπορίες τους ἦσαν, τελικῶς, πολὺ λογικές -θὰ ἔλεγα, ὀφθαλμοφανεῖς- γιὰ ὅποιον ἔχει μία καθαρὰ καὶ ἀνεπηρέαστο ματιά, ὅπως αὐτὴ τῶν νέων· ματιὰ ἡ ὁποία δὲν ἔχει ἀποκοιμηθῇ ἀπὸ τὴν «συνήθεια» καὶ τὴν ἕξη. Μὲ τὴν πρόοδο τοῦ χρόνου καὶ τὴν βαθμιαία συσσώρευση τῆς ὅποιας ἐμπειρίας, συνειδητοποίησα ὅτι οἱ πλέον δυσεπίλυτες ἀπορίες τῶν μαθητῶν ἀφοροῦν σὲ Θεωρητικὰ Ζητήματα, καὶ ὄχι τόσο σὲ Σημειογραφικά, Ρυθμικά, Ἐκφραστικὰ καὶ τὰ παρόμοια… Ἡ συστηματικοτέρα ἐνασχόλησή μου μὲ τὸ θέμα κατὰ τὴν τελευταία δεκαετία μὲ ἐβοήθησε νὰ κατανοήσω, ὅτι αἰτία ὅλων τῶν Θεωρητικῶν Ζητημάτων, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν στὴν Συστημικὴ Δομὴ τῶν Ἤχων, ἀποτελεῖ ἡ υἱοθέτηση τοῦ Ὀκταχορδισμοῦ καὶ ἡ μὲ «προκρούστειο» τρόπο γενικευμένη ἐφαρμογή του στὴν Νέα Μέθοδο Ἀναλυτικῆς Σημειογραφίας ἀπὸ τὸ 1814 καὶ ἐντεῦθεν… Στὴν ἐν λόγῳ ἀπόπειρα προσπαθῶ νὰ περιγράψω τὴν Συστημικὴ Θεωρία… βάσει τῆς ἀπ’ αἰώνων ἕως προσφάτως παγιοθείσης Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μελοποιίας, ὥστε νὰ ἐπέλθη ἐκλογίκευση καὶ σύμπλευση μεταξὺ Ψαλτικῆς Πράξεως καὶ Θεωρίας τῆς Ψαλτικῆς.»
Στὰ τέσσαρα δίωρα τῶν παρουσιάσεων τὰ θέματα θὰ ἀναπτυχθοῦν στοὺς ἑξῆς ἄξονες:
17.02.2024: Γιατί εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἀναθεώρηση τῆς Θεωρίας τῆς Νέας Μεθόδου
1. Τὸ σφάλμα τοῦ Ὀκταχορδισμοῦ
2. Συνέπειες ἀπὸ τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ Ὀκταχορδισμοῦ στὴν Ψαλτική
- Θεωρητικές (στὴν διατύπωση τῆς Θεωρίας)
- Διδακτικές (στὴν διδασκαλία τῆς Θεωρίας)
- Πρακτικές (στὴν Ψαλτικὴ Πράξη)
3. Γιατὶ καὶ πῶς ἀστόχησε ἡ διατύπωση τῆς Θεωρίας τῆς Νέας Μεθόδου
24.02.2024: Τί πρέπει νὰ γνωρίζουμε, προκειμένου νὰ κατανοήσουμε καὶ νὰ διατυπώσουμε ὀρθὰ τὴν Θεωρία τῆς Νέας Μεθόδου
1. Τὸ φαινόμενο τῆς παραγωγῆς τοῦ ἤχου
- Περὶ φυσικοῦ ἤχου γενικῶς
- Περὶ Ἁρμονικῶν Φθόγγων
- Περὶ ὑπολογισμοῦ τῶν Μουσικῶν Διαστημάτων
2. Περὶ τῆς χρήσεως τοῦ φυσικοῦ ἤχου στὴν Ψαλτική
- Ἡ Φυσικὴ Κλίμακα – Πῶς ὁ φυσικὸς ἦχος παράγει τὸ Διατονικὸ Γένος
- Πῶς προκύπτουν τὰ Συστημικὰ Γένη καὶ οἱ Χρόες – Περὶ τῶν Ἕλξεων
3. Ἡ Ὀκτωηχία καὶ οἱ Κλάδοι τῶν Ἤχων
- Γιατί Ὀκτὼ Ἦχοι
- Πῶς προέκυψαν τὰ Γένη Μελοποιίας (Παπαδικό, Στιχηρατικό, Εἱρμολογικό, Μαθηματάρικο) καὶ οἱ Δρόμοι τῶν Γενῶν (σύντομος, ἀργός κ.λπ.)
- Οἱ πραγματικοὶ Κλάδοι τῶν Ὀκτώ Ἤχων
02.03.2024: Περὶ τῶν Διατονικῶν Ἤχων καὶ τῶν Κλάδων αὐτῶν
1. Οἱ Κλάδοι τοῦ Α΄ Ἤχου
2. Οἱ Κλάδοι τοῦ Γ΄ Ἤχου
3. Οἱ Κλάδοι τοῦ Δ΄ Ἤχου
4. Οἱ Κλάδοι τοῦ Πλαγίου Α΄ Ἤχου
5. Οἱ Κλάδοι τοῦ Βαρέος Ἤχου
6. Οἱ Κλάδοι τοῦ Πλαγίου Δ΄ Ἤχου
09.03.2024: Περὶ τῶν Χρωματικῶν Ἤχων καὶ τῶν Κλάδων αὐτῶν
1. Οἱ Κλάδοι τοῦ Β΄ Ἤχου
2. Οἱ Κλάδοι τοῦ Πλαγίου Β΄ Ἤχου
Γενικά Συμπεράσματα τοῦ Σεμιναρίου – Κλείσιμο
Ὅσοι προτίθενται νὰ παρακολουθήσουν τὸ Σεμινάριο, θὰ βοηθηθοῦν πολύ, ἂν προηγουμένως ρίξουν μιὰ ματιὰ στὸ βιβλίο τοῦ ὁμιλητοῦ, τὸ ὀποῖο εἶναι ἀναρτημένο στὴν προσωπική του Ἰστοσελίδα: www.kxkaragounis.gr , στὸν σύνδεσμο: 2023, «Ἀπὸ τὴν Πράξη ἡ Θεωρία. Θεωρητικὴ προσέγγιση τῆς Βυζαντινῆς, μετα-Βυζαντινῆς καὶ Σύγχρονης Ψαλτικῆς Τέχνης βάσει τῆς Διαμορφωθείσης Ψαλτικῆς Παραδόσεως» – Κωνσταντῖνος Χαριλ.
Περισσότερες πληροφορίες: 11ο Σεμινάριο Ψαλτικής Τέχνης και Μελοποιΐας
Visits: 2
