Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εισβάλει ανεπιστρεπτί στη ραχοκοκαλιά του κοινωνικού «γίγνεσθαι» της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης εποχής. Προτού, όμως, φτάσουμε σε αυτόν τον γενικό κανόνα, προηγήθηκε η ζύμωσή του. Από το μακρινό «Six Degrees» το 1997, φτάνουμε στην απόλυτη κυριαρχία του Instagram όλους τους τομείς της κοινωνικής (και ίσως όχι μόνο !) ζωής του ανθρώπου. Σίγουρα, λοιπόν, καθετί που έχει τόσο μεγάλη επιρροή θα προξενεί και κάποιο είδος φθοράς στο δέκτη. Μόνο που στην συγκεκριμένη περίπτωση, η φθορά αυτή μπορεί να είναι κάπως υπερβαίνουσα του ανεκτού.
Ας τα πάρουμε, ωστόσο, τα πράγματα από την αρχή. Τα social media στην πρώιμη μορφή τους (linkedin, e-mail κλπ.) είχαν προοριστεί για να αποτελέσουν ένα δωρεάν μέσο επικοινωνίας, ενημέρωσης και ανταλλαγής πληροφοριών, αποκαθηλώνοντας κατά κάποιο τρόπο τους υπέρογκους λογαριασμούς σταθερής και κινητής τηλεφωνίας αλλά και την εφημερίδα ως βασικό μέσο απορρόφησης πληροφοριών για τα εθνικά και παγκόσμια γεγονότα. Όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα της συνταρακτικής τεχνολογικής ανάπτυξης που εκτυλίχθηκε στις αρχές του 21ου αιώνα, για να φτάσουμε στις μέρες μας, όπου την επικοινωνία και την ενημέρωση ακολουθούν η διαφήμιση, η επαγγελματική και προσωπική ανέλιξη.
Κραυγαλέο παράδειγμα αποτελεί η ανάδειξη ενός νέου δημοφιλούς επαγγέλματος, του λεγόμενου Influencer. Συνδυάζοντας την επιρροή που ασκεί μέσα από τις διάφορες «αναρτήσεις» σε καθημερινή βάση ανάλογες του θέματος που έχει επιλέξει να προβάλει, με το παχυλό ποσό που βρίσκει κάθε μήνα στο τραπεζικό του λογαριασμό από διαφημίσεις εκδηλώσεις αλλά και μέσα από την ίδια την εφαρμογή, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το πιο ευχάριστο και ξεκούραστο επάγγελμα την στιγμή που μιλάμε. Η ιδέα της «περσόνας», όπως θα την ξέρουν και οι παλιοί, «κάθεται» αγέρωχη στον θρόνο της ινσταγκραμικής αυτοκρατορίας.
Στον αντίποδα, τώρα, όταν αναφερόμαστε στις συνθήκες που επικρατούν σε μία αυτοκρατορία, δεν μπορούμε παρά να αναφέρουμε και τα δυσμενή στοιχεία αυτής και τις επιπτώσεις που φέρουν στους «υπηκόους» της. Η σχέση παγκοσμιοποίηση-social media είναι σε μεγάλο βαθμό αμφίδρομη. Κατά συνέπεια, τα πρότυπα ανθρώπου (χαρακτήρας, εμφάνιση, στυλ κ.α.), τρόπου ζωής και διασκέδασης να έχουν ενσωματωθεί στην κουλτούρα ενός κυριάρχου πολιτισμού ( Αμερικής ). Για να είσαι αποδεκτός από τον κύκλο σου πρέπει να ακολουθείς τα «trends» της εποχής που επηρεάζονται φυσικά, όπως προαναφέραμε, από τις «ρομποτικές» περσόνες που στην ουσία τα δημιουργούν. Η κουλτούρα, από μία πολυποίκιλη έννοια κατάντησε μία φθηνή απομίμηση του αμερικανικού ιδεώδους. Το αποτέλεσμα σε όλο αυτό είναι ένα : Παλεύοντας για την τελειοποίηση των εξωτερικών χαρακτηριστικών, όχι μόνο φτάνουν στην παραμόρφωσή τους, αλλά και παραγκωνίζουν εντελώς τα εσωτερικά χαρίσματα και τις ηθικές αρετές.
Και αν αυτό θεωρείται ως κάτι το αναπόφευκτο, σίγουρα δεν δύναται να θεωρηθεί αναπόφευκτο και να μην κατακριθεί το σύνολο των εγκληματικών πράξεων που έχουν διενεργηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «ελέω» τόσο των ίδιων των εταιριών που τους ανήκουν και τα διαχειρίζονται όσο και των «υπευθύνων» για την πάταξη οποιασδήποτε έκνομης ενέργειας. Καθημερινά είναι τα περιστατικά, όπου, επιτήδειοι προσπαθούν είτε να εξαπατήσουν είτε να εκβιάσουν χρήστες με τους πιο χυδαίους τρόπους ( υποκλοπή προσωπικών στοιχείων, υβριστικές ατάκες, cyber bulling ). Το ανατριχιαστικό της υπόθεσης είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των θυμάτων ανήκει στην ηλικία από 13 έως 18 έτη. Ο κύριος Ζούκερμπεργκ, θέτοντας ως όριο ηλικίας για να δημιουργήσει κάποιος λογαριασμό ( στο Instagram ) τον «αριθμό 13», πετάει το μπαλάκι της ευθύνης στους γονείς και στη δυνατότητά τους να ελέγξουν και να προστατέψουν τα παιδιά τους, κάτι που ξέρουμε εκ πείρας ότι γίνεται σε ελάχιστες περιπτώσεις. Η υπερέκθεση των εμφανισιακών και προσωπικών στοιχείων από τους περισσότερους χρήστες, κυρίως από τους ανηλίκους, είναι «βούτυρο στο ψωμί» των χάκερ, των εκβιαστών και γιατί όχι και των βιαστών.
Για να μην κλείσω το στοχασμό μου έχοντας αποδομήσει, με τον πιο αυστηρό τρόπο, τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας, θα προτιμήσω να συμπεράνω πως στη περίπτωση που υπάρξει ένα συμπαγές πλαίσιο- προστατευόμενο με ουσιαστικούς νόμους-το οποίο θα επιτρέπει την ασφαλή σύμπλευση των ανθρώπων με το προσφερόμενο, τότε θα δημιουργηθεί γόνιμο έδαφος για την μετάβαση από την αμφιβολία και τον φόβο στην σιγουριά και την εμπιστοσύνη. Η Πολιτεία θα πρέπει να σταματήσει να κλείνει τα μάτια και να «νίπτει τας χείρας της» στα θέματα που άπτονται της δικιάς της παρακολούθησης και ευθύνης και εμείς σαν πολίτες που θέλουμε οι ίδιοι και τα παιδιά μας να ζήσουμε σε έναν πιο ασφαλές διαδικτυακό κόσμο να παλέψουμε ώστε να γίνει αυτό πραγματικότητα.
Επισκέψεις: 2
by 
by 