Ειρήνης Βασιλάκη

Αρχαιολόγου

Ο Ναός του Μεγάλου Ταξιάρχου βρίσκεται στην Ανατολική Περιοχή του Μπούργου. Ο Μπούργος (burg = πύργος, φρούριο) ήταν ο οχυρωμένος οικισμός έξω από το ενετικό κάστρο. Το βασικό του περίγραμμα είχε διαμορφωθεί πριν από τις αρχές του 15ου αιώνα. Διακρίνεται από μεγάλη στενότητα χώρου, από τα δαιδαλώδη δρομάκια πολλά από τα οποία είναι υπόστεγα με οξυκόρυφα τόξα, από χρησιμοποίηση έστω και του ελάχιστου χώρου για κτίσιμο. Οριοθετείται από τρεις πύλες που σώζονται μέχρι σήμερα:

α. του Γιαλού ή της Αγοράς στα δυτικά,

β. του Προφήτη Ηλία στα νότια

και γ. της Εβριακής στα ανατολικά.

Οι Χωραΐτες, παρά την στενότητα του οικισμού, κατασκεύασαν εντός των τειχών πλήθος Ναών και Μονυδρίων (Αγία Παρασκευή, Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος, Άγιος Νικόλαος του Γιαλού, Άγιος Δημήτριος, Άγιος Παντελεήμονας, Παναγία η Ελεούσα, Τίμιος Σταυρός, Παναγία του Χριστού, Αγία Σοφία, Μέγας Ταξιάρχης, Προφήτης Ηλίας)1. 

Ο Μέγας Ταξιάρχης ήταν παλαιό Μονύδριο που ανήκε ως Μετόχι στην Ιερά Μονή Φανερωμένης. Στο προαύλιο υπάρχει μέχρι σήμερα πηγάδι και μερικοί μαρμάρινοι κίονες. Το Καθολικό είναι Ναός καμαροσκεπής με εσωτερικά εγκάρσια τόξα. Η τωρινή μορφή του είναι ιδιαίτερα επιμήκης και αυτό οφείλεται στις διαφορετικές οικοδομικές φάσεις που έχει και που είναι διακριτές. Διαθέτει πλούσιο παλαιό ξυλόγλυπτο Τέμπλο και σημαντικές φορητές εικόνες. Το μαρμάρινο δάπεδο έχει πλάκες διακοσμημένες με το Δικέφαλο Αετό. Τα Κελιά του Μονυδρίου πουλήθηκαν το παρελθόν σε ιδιώτες και στις μέρες μας στη θέση τους έχουν ανεγερθεί κατοικίες. (εικ. 1 Άποψη του ξυλόγλυπτου Τέμπλου) (εικ. 2 Άποψη της Δυτικής πλευράς του Ναού εσωτερικά) (εικ. 3 Η Αγία Τράπεζα αποτελούμενη από Αρχαία Αρχιτεκτονικά μέλη σε δεύτερη χρήση) (εικ. 4 -6 Οι Δεσποτικές Εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και του Ταξιάρχου). 

__________________________

1 Μαστορόπουλος Γεώργιος, «Ναοί και Μονύδρια της Χώρας Νάξου κατά την Εποχή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου», ΕΕΚΜ, ΙΘ΄, 2005.

Visits: 29