Άννα Κόλτσιου-Νικήτα | Καθηγήτρια Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Διευθύντρια του Εργαστηρίου «Ελληνική Γλώσσα της Χριστιανικής Γραμματείας».
Ο λόγος της Υμνογραφίας με την περιεκτικότητα και τη συντομία αλλά και με τη Μουσική του επένδυση αποτελεί το βασικότερο μέσο της Εκκλησιαστικής Λατρείας και έναν εξαιρετικό εκφραστή της ορθοδόξου Πίστεως.
Ειδικότερα η Υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδος συγκροτεί μια κορύφωση της Λατρευτικής ζωής της Εκκλησίας μας, καθώς η δυναμική του Ποιητικού Λόγου σε συνδυασμό με το μέλος, αναλαμβάνει να μετουσιώσει θεολογικά το εκούσιο πάθος του Κυρίου και να μεταγγίσει το μήνυμα στις ψυχές των πιστών.
Στα Κείμενα της Μεγάλης Εβδομάδος, όπως και γενικότερα στα Κείμενα της Λατρείας, συναντήθηκαν με τον πιο δημιουργικό, γόνιμο και συνθετικό τρόπο όλες οι φάσεις της Ελληνικής Γλώσσας και οδήγησαν στη δημιουργία ενός ανεκτίμητου Γλωσσικού θησαυρού, ο οποίος δεν έμεινε μόνο στα γραπτά κείμενα, αλλά είχε τη μοναδική τύχη αιώνες τώρα να ακούγεται στις Λατρευτικές Συνάξεις και συχνά να τον σιγοψιθυρίζουν οι πιστοί.
Ωστόσο, η έλλειψη Γλωσσικής Παιδείας και οι αλλαγές στην Ελληνική Γλώσσα δημιουργούν δυσκολίες κατανόησης σε όσους επιθυμούν να προσεγγίσουν τα κείμενα αυτά από το πρωτότυπο.
Στο πλαίσιο αυτό το Εργαστήριο «Ελληνικής Γλώσσας της Χριστιανικής Γραμματείας» (ΦΕΚ 3060/26-09-2016) του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ., με σκοπό την υποστήριξη της Μελέτης της Ελληνικής Γλώσσας των Λειτουργικών Κειμένων της Ορθοδόξου Εκκλησίας, και μέσω του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Α.Π.Θ., προσφέρει τα τελευταία χρόνια σειρά Επιμορφωτικών Προγραμμάτων Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης.
Η Διδασκαλία των Κειμένων είναι σχεδιασμένη με βάση τις αρχές της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και της Εκπαίδευσης Ενηλίκων και αξιοποιεί τα τελευταία δεδομένα για τη Διδακτική της Γλώσσας.
Μέσα από μια μεθοδική Γλωσσική και υφολογική ανάλυση των πρωτότυπων Κειμένων και με συνοδεία του ανάλογου θεολογικού Υπομνηματισμού, επιχειρείται η ανάδειξη του Γλωσσικού πλουραλισμού, της λογοτεχνικής αξίας αλλά και του βάθους των θεολογικών μηνυμάτων των Κειμένων αυτών.
Το γεγονός ότι τα Κείμενα αυτά είναι γνωστά ως ακούσματα επιτρέπει να αξιοποιήσουμε τις προ-αναγνωστικές στρατηγικές μάθησης, οι οποίες στηρίζονται στην ενεργοποίηση των γνωστικών σχημάτων που είναι αποθηκευμένα στον εγκέφαλο.
Με τον τρόπο αυτό οι Εκπαιδευόμενοι εξοικειώνονται πιο εύκολα με το περιεχόμενο αλλά και με την οργάνωση του Λειτουργικού Κειμένου.
Οι χρήστες έχουν στη διάθεσή τους ηλεκτρονικά βοηθήματα Γραμματικής και Συντακτικού, Αρχικούς Χρόνους Ρημάτων, πίνακες με Κλίσεις δύσκολων ονομάτων, στα οποία μπορούν να ανατρέχουν κατά τη διάρκεια της μελέτης τους.
Κάθε διδακτική ενότητα εκτός από τη Γλωσσική Διδασκαλία περιλαμβάνει μια σύντομη Βιντεοσκοπημένη παρουσίαση από Καθηγητές των Θεολογικών και Φιλολογικών Τμημάτων για θέματα χειρόγραφης Παράδοσης των Κειμένων, Γλώσσας, Μετάφρασης, θέματα Ποιμαντικά, Λειτουργικά κλπ.
Παρέχεται πλούσιο Διδακτικό υλικό και επιπλέον οι Επιμορφούμενοι αποκτούν Δωρεάν το πλήρες Ηλεκτρονικό βιβλίο (e book) Υμνογραφικά κείμενα της Μεγάλης Εβδομάδος.
Γλωσσική και υφολογική προσέγγιση (ISBN 978-618-82862-0-7/978-618-82862-1-4 (για προεπισκόπηση ορισμένων σελίδων βλ. εδώ).
Κατά το τρέχον εαρινό εξάμηνο Επαναπροκηρύσσεται το Πρόγραμμα «Υμνογραφικά κείμενα της Μεγάλης Εβδομάδος: Γλωσσική προσέγγιση» (όγδοος κύκλος).
Οι Αιτήσεις συμμετοχής γίνονται μόνο ηλεκτρονικά από 28/01/2020 έως 28/02/2019 και η Προκήρυξη βρίσκεται στη σελίδα του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης του Α.Π.Θ. http: //www.diaviou.auth.gr/programs/ymnografika-kimena-tis-m-evdomados-glossiki-prosengisi/
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν επίσης να επισκέπτονται την ιστοσελίδα των Επιμορφωτικών Προγραμμάτων του Εργαστηρίου hymnologica.com
Η Υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδος συνιστά ένα μοναδικό κειμενικό.
Κατά το τρέχον Εαρινό Εξάμηνο προκηρύσσεται:
1) Το πρόγραμμα «Η Γλώσσα των Ελληνικών Λειτουργικών Κειμένων της Ορθοδόξου Εκκλησίας» (θα υλοποιηθεί για ένατη φορά) και
2) Το Πρόγραμμα «Υμνογραφικά Κείμενα της Μεγάλης Εβδομάδος: Γλωσσική προσέγγιση» (θα υλοποιηθεί για έβδομη φορά).
Τα Λειτουργικά Κείμενα της Ελληνόφωνης Ορθοδόξου Εκκλησίας αποτελούν ένα παράδειγμα κειμενικής Παράδοσης η οποία δεν έμεινε απλά καταγεγραμμένη στους κώδικες ή τις Έντυπες Εκδόσεις, αλλά είχε τη μοναδική τύχη αιώνες τώρα να ακούγεται στις Λατρευτικές Συνάξεις.
Τα Κείμενα αυτά αποτελούν μια μοναδική περίπτωση στην οποία συναντήθηκαν με τον πιο δημιουργικό, γόνιμο και συνθετικό τρόπο όλες οι φάσεις της Ελληνικής Γλώσσας.
Η ανεπιτήδευτη και παρατακτική ελληνιστική Γλώσσα των Ευαγγελικών Αναγνωσμάτων εναλλάσσεται με την αττικίζουσα λόγια Γλωσσική και μετρική μορφή των Ιαμβικών Κανόνων.
Οι ποικίλες αλλαγές που έχουν σημειωθεί διαχρονικά στην Ελληνική Γλώσσα και η έλλειψη Γλωσσικής Παιδείας δημιουργούν πολλές δυσκολίες, δυσκολίες κατανόησης ιδιαίτερα από τους νέους και κινδυνεύουν να μετατραπούν σε ένα μουσειακό είδος, ένα κειμήλιο.
Επιπλέον η ουσιαστική προσέγγιση των Κειμένων αυτών δεν είναι θέμα αποκλειστικά καλής γνώσης της Γραμματικής, του Συντακτικού και του Λεξιλογίου, αλλά και βαθιάς θεολογικής γνώσης και Παιδείας.
Είναι γνωστό ότι τα Λειτουργικά Κείμενα περικλείουν ένα Γλωσσικό θησαυρό, αλλά λόγω έλλειψης Γλωσσικής Παιδείας, παρουσιάζουν.
Visits: 0
