Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βελγίου κ.κ. Αθηναγόρα
Εξάρχου Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου

 

Τριάκοντα έτη Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Ευχαριστίαι, αναμνήσεις και ευχαί

Εφέτος εορτάζουμε μία ξεχωροστήν επέτειον, διά την οποίαν είμεθα ευγνώμονες εις τον Άγιον Θεόν μας. Ευγνώμονες δι´όλας τας ευεργεσίας Του και κυρίως, διότι με την Χάριν Του, συνεπληρώθησαν τριάκοντα έτη Πατριαρχείας της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος, κυρίου κυρίου Βαρθολομαίου, επικεφαλής της Μητρός Εκκλησίας και της ανά την Οικουμένην Ορθοδοξίας.

Με τας παρούσας γραμμάς θα ήθελα να καταθέσω μερικάς προσωπικάς αναμνήσεις της εξαιρετικής προσωπικότητος του Οικουμενικού μας Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Η αφήγησις στηρίζεται εις τα όσα εβίωσα εις την σχέσιν «πατρός προς το πνευματικόν του τέκνον».

Το θέρος του έτους 1969 συνήντησα διά πρώτην φορά τον Οικουμενικόν μας Πατριάρχην Βαρθολομαίον μαζί με τους γονείς μου και τα αδέλφια μου. Επραγματοποιήσαμε το ταξείδιον οδικώς από Βέλγιον προς Κωνσταντινούπολιν, διά να συναντήσουμε τον Οικουμενικόν Πατριάρχην Αθηναγόραν, ο οποίος παραθέριζε δι´ολίγας ημέρας εις την κατά Χάλκην Θεολογικήν Σχολήν, η οποία ελειτούργει τότε. Το πρωί της 16ης Αυγούστου ετελέσθη εκεί η Θεία Λειτουργία. Διάκονος ήτο ο νέος Βαρθολομαίος Αρχοντώνης. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας είχαμε την τιμήν να συναντήσουμε τον Πατριάρχην Αθηναγόραν και να προσκληθούμε εις το γεύμα. Ο νέος Διάκονος Βαρθολομαίος συμμετείχε ενεργώς εις την συνάντησιν εκείνην και έκτοτε, ο αείμνηστος κατά σάρκα πατήρ μου, Ιγνάτιος Peckstadt, διετήρει τακτικήν αλληλογραφίαν με τον π. Βαρθολομαίον. Ευρίσκω ακόμη εις τα προσωπικά αρχεία του πατρός μου επιστολάς, αι οποίαι φανερώνουν μίαν αλληλοεκτίμησιν και φιλίαν. Όταν αργότερον μετέβημεν διά δευτέραν φοράν εις Κωνσταντινούπολιν, διά να λάβουμε τας ευλογίας του Οικουμενικού Πατριάρχου Δημητρίου, ο προσφάτως τότε προαχθείς Μητροπολίτης Βαρθολομαίος ωργάνωσε όλην την εκεί διαμονήν μας. Ο πατήρ μου συγχρόνως προσεκάλει συχνά τον Μητροπολίτην Βαρθολομαίον να επισκέπτεται το Βέλγιον διά να δίδει διαλέξεις εις τα πλαίσια του κύκλου διαλέξεων με την επωνυμίαν «Apostolos Andreas». Εις αυτήν την ποιμαντικήν δραστηριότητα συμμετέσχον ορθόδοξαι προσωπικότητες, αρχιερείς, ιερείς, μοναχοί και θεολόγοι, πάντοτε μιλώντας περί της ορθοδόξου πνευματικής ζωής .

Εν τω μεταξύ, εσκεπτόμουν συνεχώς μίαν πιθανήν μεγαλυτέραν αφιέρωσίν μου εις τους κόλπους της Εκκλησίας. Προσεκλήθην υπό του αειμνήστου Μητροπολίτου Ελβετίας Δαμασκηνού να παρακολουθήσω ως παρατηρητής την Γ᾽ Πανορθόδοξον Προσυνοδικήν Συνέλευσιν εν Chambésy, όπου συνήντησα και πάλιν τον Μητροπολίτην Βαρθολομαίον, ως μέλος της αντιπροσωπείας της Μητρός Εκκλησίας. Έχω ζωηράς αναμνήσεις από την συνάντησιν ταύτην. Ο Μητροπολίτης Βαρθολομαίος με εντυπωσίασε πολύ, ιδιαιτέρως διά την απλότητα, την ευγένειάν του και τους ανοικτούς του ορίζοντας. ῏Ητο ενήμερος του σοβαρού τροχαίου ατυχήματός μου και όλων των συνεπειών του και με προσεκάλεσε εις την Κωνσταντινούπολιν. Μετέβην εις την Πόλιν διά παραμονήν δύο εβδομάδων, αλλά τελικώς παρέμεινα οκτώ εβδομάδας. Αι καθημεριναί μας συναντήσεις και πολλαπλαί συζητήσεις τον κατέστησαν πνευματικό μου πατέρα και προστάτη. Γνωρίζων ότι είχον μίαν κλήσιν, με ενεθάρρυνε να σπουδάσω την Θεολογίαν και μου εξασφάλισε υποτροφίαν σπουδών, καθώς και δωμάτιο εις την Ιεράν Πατριαρχικήν Μονήν Βλατάδων εν Θεσσαλονίκη. Από την Θεσσαλονίκην συνέχισα να επισκέπτωμαι την Κωνσταντινούπολιν, όπου είχα εποικοδομητικάς συζητήσεις με τον Μητροπολίτην Βαρθολομαίον, κυρίως διά το μέλλον μου. Ο ίδιος μου ανέφερε ότι θα μετέβαινε εις το Βέλγιον διά να τελέσει την εις διάκονόν μου χειροτονίαν και ότι είχε μάλιστα επιλέξει και ένα ωραίο όνομα. Ενθυμούμαι επίσης πολύ καλώς την επίσκεψίν του εις την Ιεράν Μονήν Βλατάδων κατά το έτος 1988, ότε μετέβη εις Θεσσαλονίκην διά Διάλεξιν εις την Θεολογικήν Σχολήν. Εισήλθε εις το δωμάτιόν μου, εις το οποίο είμεθα με φίλους συμφοιτητάς, οι οποίοι διέμενον επίσης εκεί, και ανεκοίνωσε ότι επρόκειτο να τελέση την εις διάκονον χειροτονίαν μου εις Βρυξέλλας. Εκείνος θα τα έλεγε Ρωμαίικα και εγώ εις την Φλαμανδικήν.

Έτσι και έγινε, όταν μετέβη εις το Βέλγιον τον Νοέμβριον του 1989 διά την μοναχικήν κουράν μου και την εις διάκονον χειροτονίαν μου και μου επέδωσε το όνομα «Αθηναγόρας», με αποστολή να συνεχίσω και εγώ να συμβάλλω υπέρ του ιδεώδους «της ενότητος των χριστιανών». Ήμουν η 10η χειροτονία του. Η πρώτη του χειροτονία ήτο εκείνη του Δημητρίου Καρρά, εις τον οποίον επέδωσε το όνομα του πνευματικού του πατρός, Γέροντος Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος. Θα πρέπει να τονίσω εις το σημείον τούτο τας εξαιρετικάς του ομιλίας κατά τας ιεράς στιγμάς των χειροτονιών, κατά τας οποίας υπεγράμμιζε όχι μόνον τα σημαντικά πράγματα διά την ζωήν του κληρικού, αλλά μετέδιδε ένα πνευματικό μήνυμα εις τον νεοχειροτονούμενον. Μάλλον εκληρονόμησε την συνήθειαν ταύτην υπό του Γέροντός του.

Όσοι συνήντησαν τον Μητροπολίτην Βαρθολομαίον, κατά την εις διάκονον χειροτονίαν μου, εντυπωσιάσθησαν από τον τρόπον τελέσεως της Θείας Λειτουργίας, καθώς και το ενδιαφέρον του δι´όλους όσους συνήντησε κατ´αυτήν. Αυτό είναι που τον χαρακτηρίζει. Η απλότης του και το ενδιαφέρον του διά τον κάθε συνομιλητήν του επέτρεψαν να κερδίσει την συμπάθειαν όλων. Ενθυμούμαι ότι κάποτε μου ανέφερεν πόσο σημαντική και πολύτιμος είναι η εκμάθησις γλωσσών διά τον κληρικόν· εις την πράξιν πολυτιμωτέρα και από τας θεολογικάς γνώσεις, διότι τας χρησιμοποιεί καθημερινώς. Η γλώσσα είναι το όχημα, με το οποίο επικοινωνούμε με τους ανθρώπους. Είπε μάλιστα τότε ότι ήταν ευγνώμων εις τον Θεόν, διότι ηδυνήθη με ιδιαιτέραν ευκολίαν να σπουδάσει και να ομιλεί με άνεσιν πολλάς γλώσσας.

Ως εκκλησιαστικός ηγέτης αποδίδει μεγάλην σημασίαν εις την μόρφωσιν των κληρικών. Τούτο εξηγείται, διότι ο ίδιος επραγματοποίησε πολλάς και σημαντικάς σπουδάς. Μετά την σπουδήν εις την περίφημον Θεολογική Σχολήν της Χάλκης, μετέβη εις Ρώμην, όπου εφοίτησε εις Γρηγοριανήν Σχολήν, εις Bossey της Ελβετίας και εις Μόναχον της Γερμανίας. Επί πλέον διηκόνησε πλησίον επιφανών προσωπικοτήτων, όπως ήταν οι Οικουμενικοί Πατριάρχαι Αθηναγόρας και Δημήτριος, και μεγάλοι Μητροπολίται, όπως ο Γέροντας Χαλκηδόνος Μελίτων, ο Χαλδίας Κύριλλος, ο Σάρδεων Μάξιμος, ο Σταυρουπόλεως Μάξιμος, ο Εφέσου Χρυσόστομος και άλλοι. Το Φανάριον συνιστά άλλο πανεπιστήμιον. Μετά τας σπουδάς εις διαφόρους χώρας και με πολύ διαφορετικό πολιτιστικό πλαίσιο σπουδαστών, διηύρυνε τους ορίζοντάς του. Ήλθε εν συνεχεία εις συναντήσεις μετ´επιφανών εκπροσώπων των άλλων Εκκλησιών, της Ρωμαιοκαθολικής, της Προτεσταντικής και Αγγλικανικής, γνωρίζων τον διάλογον από της νεαράς του ηλικίας. Βεβαίως είχε τας απαραιτήτους πνευματικάς γνώσεις και ικανότητας διά την συνέχισιν αυτών των Διαλόγων.

Κάποτε μου απήντησε εις το ερώτημα, πως απεφάσισε να γίνη κληρικός. Ήτο εις τα πλαίσια ενός οδοιπορικού που έκαμνα διά το Α᾽ Πρόγραμμα της Βελγικής Δημοσίας Τηλεοράσεως, εις την εκπομπήν «Ορθοδοξία». Απήντησε ως ακολούθως: «Νομίζω ότι ήτο μία κλήσις του Θεού, εις συνδυασμόν με την γενικωτέραν ατμόσφαιραν και παράδοσιν την επικρατούσαν εκείνην την εποχήν εις την γενέτειράν μου. Αυτά είχον πολύ στενήν σχέσιν με την θρησκεία. Πάντοτε κρατούσα στενήν φιλίαν με τον ιερέα του χωριού μου και επίσης με τον Επίσκοπον της νήσου μου, ο οποίος ήτο και ο πνευματικός μου. Όλα αυτά συνέβαλον εις την τελικήν μου απόφασιν, την οποίαν έλαβον αμέσως μετά το πέρας των θεολογικών μου σπουδών εις την Χάλκην. Αρχικώς ο κατά σάρκα πατέρας μου δεν το απεδέχθη ευκόλως, ήτο διστακτικός, αλλά οι γονείς μου αντελήφθησαν τελικώς, ότι η απόφασίς μου ήτο ειλημμένη. Όταν ο Θεός επέτρεψε εις τους γονείς μου την μεγάλην ευλογία να ίδουν τον υιό τους Οικουμενικόν Πατριάρχην, ήταν πολύ υπερήφανοι και χαρούμενοι. Είναι πολύ σπάνιο εις την ιστορίαν της Ορθοδοξίας μας και οι δύο γονείς να ζήσουν την χαράν και να ίδουν την ενθρόνιση του υιού τους ως Πατριάρχου. Ήμουν ευγνώμων εις τον Θεόν που επέτρεψε, εις τους γονείς μου και εις εμένα, αυτήν την μεγάλην χαράν και ευλογίαν».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δίνει μεγάλην σημασίαν εις τα μικρά πράγματα της παραδοσιακής ζωής του ορθοδόξου χριστιανού. Προτιμά τα μικρά πράγματα, τα απλά αλλά ουσιαστικά από τα μεγάλα και επιφανειακά. Το είχα παρατηρήσει πολύ παλαιά, αλλά τούτο εγένετο δι´εμέ πολύ φανερό, όταν τον συνήντησα το έτος 2012 κατά την διάρκεια μιάς παραμονής του εις την γενέτειρά του νήσο Ίμβρο. Ήταν ως να εγύριζε ο χρόνος οπίσω εις τα παλαιά, όταν έφθασε εις το νησί του. Είναι η πραγματική νοσταλγία για τις ημέρες της ζεστασιάς της οικογενειακής ζωής (τα δύο αδέλφια του και αι νύφαι του ήσαν εκεί)· ζωή σε παραδοσιακό χωριό, όπου η εκκλησία ευρίσκεται εις το κέντρο της ζωής του χωριού· με πολύ στενή σχέση με την ομορφιά της Δημιουργίας του Θεού. Τούτο μου θύμισε αυτό που είχε είπει σε μία συνέντευξη, ότι δηλαδή: «εμείς, οι ορθόδοξοι χριστιανοί, πιστεύουμε ότι ο όμορφος αυτός κόσμος είναι δημιούργημα των χειρών του Θεού, και εμείς, οι άνθρωποι, τον εκμεταλλευτήκαμε με εγωιστική διάθεση. Δηλώνουμε ότι αγαπάμε τον Θεό, αλλά πρέπει να αγαπάμε επίσης και τη Δημιουργία που είναι έργο Του». Τα παιδικά του χρόνια εις την Ίμβρο τον εδίδαξαν όχι μόνον την αγάπην προς την φύσιν, αλλά τον βοήθησαν να καταλάβει την μεγάλη σημασία της Θείας Λειτουργίας: «Η ομορφιά με την οποία ο Θεός έντυσε την Δημιουργία, αντανακλάται μέσα εις την Θείαν Λειτουργίαν, σαν ομορφιά ορατών και αοράτων πραγμάτων. Προσφέρουμε ο,τι είναι όμορφο και είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε από τους αδελφούς και αδελφάς ετεροθοδόξους ο,τι είναι όμορφο και θετικό». Με τα ολίγα αυτά λόγια της εποχής εκείνης, ανέφερε ότι υπάρχει μία αποστολή εις την ζωήν του: λατρεία, προσευχή, κόπος διά την διατήρησιν του περιβάλλοντος και συμβολήν υπέρ της ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και τον οικουμενικόν και διαθρησκειακόν διάλογον. Η λατρεία είναι το κέντρο της ζωής του. Ο Πατριάρχης μας αγαπά τον λειτουργικό πλούτο της Εκκλησίας μας και την παράδοσίν της, αλλά και την ιδιότητά του ως προεστώτος των Ιερών Ακολουθιών. Εκπληρώνει με καταπληκτικόν τρόπον τον ρόλο του ως λειτουργού και ως ερμηνευτού των ύμνων κατά τας λειτουργικάς συνάξεις.

Ωμίλησε επίσης κατά του αρρώστου εθνικισμού, που εμφανίστηκε και συνεχίζει να ριζώνεται μέσα εις την Εκκλησίαν: «Σεβόμεθα και υποστηρίζουμε την ταυτότητα εκάστου λαού, εκάστου έθνους, αλλά είμεθα αντίθετοι εις την εκμετάλλευσιν της θρησκείας διά πολιτικούς και εθνιστικούς σκοπούς». Προσέθεσε δε αμέσως: «Θέλω να επαναλάβω αυτό το οποίο υποστηρίζει ο Καθηγητής Γιανναράς πριν από μερικά χρόνια, δηλαδή ότι είναι ευλογία που το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ευρίσκεται σήμερα εις μίαν μουσουλμανικήν χώραν. Είναι μία πρόκλησις, μία ευλογία, διότι, εάν το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ευρίσκετο εις την Ελλάδα, η Εκκλησία μας θα ήτο μία Ελληνική Εκκλησία, ή αν θα ευρίσκετο εις την Ρωσσία, θα ήτο Ρωσσική Εκκλησία, αλλά εδώ είμαστε μία αληθινή Οικουμενική (Καθολική) Εκκλησία. Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον αντέστη εις όλας τας δυσκολίας και επέζησε. Συνεχίζει να Διακονεί όλην την Οικουμένην και όχι μόνον θρησκευτικώς».

Αυτά είναι λόγια από καρδίας του Οικουμενικού Πατριάρχου, λόγια που εκφράζουν την ουσίαν, δηλαδή πως βλέπει τον ρόλον του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως Εκκλησίας υπερεθνικής εις την διακονίαν της ενότητος της Ορθοδοξίας. Αυτό είναι το ιδεώδες εις το οποίον αφιέρωσε την ζωήν του.

Μετά την εις διάκονον χειροτονίαν μου και την προαγωγήν του εις Μητροπολίτην Χαλκηδόνος είχον την χαράν και τιμήν να τον συνοδεύσω περισσοτέρας φοράς εις διαφόρους σημαντικάς αποστολάς. Η πρώτη αποστολή ήτο η προετοιμασία της επισκέψεως εις Άγιον Όρος του αειμνήστου Οικουμενικού Πατριάρχου Δημητρίου. Προς τούτο τον συνόδευσα εις προσκυνηματικόν ταξείδιον, κάπως επίσημον, εις Άγιον Όρος (4-8 Μαίου 1990). Μεταξύ των μελών της συνοδείας του αναφέρω και τον συμφοιτητήν του, Επίσκοπον Κρατείας Γεννάδιον (εν συνεχεία Μητροπολίτην Ιταλίας και Μελίτης), αλλά και τον ανηψιόν του, κ. Χρήστον Αναστασιάδην. Εδημοσίευσα μετά το ταξείδιον τούτο μεγάλο άρθρο εις το περιοδικόν «Apostel Andreas» με πολλάς λεπτομερείας: την διαμονήν μας εις το κελλίον της Συνοδείας των Ιωασαφαίων εις Καρυές, την υποδοχήν υπό της Ιεράς Επιστασίας (με Πρωτοεπιστάτην τον Θεόκλητον Διονυσιάτην), την επίσκεψιν εις τας Ιεράς Μονάς Βατοπαιδίου (η οποία μόλις είχε μετατραπεί εις κοινόβιον), Γρηγορίου, Διονυσίου, Ξενοφώντος (διά την πανήγυριν της Μονής), Μεγίστης Λαύρας, Σκήτεως του Τιμίου Προδρόμου, εις το Ιερόν Κελλίον Αγίου Νικολάου Μπουραζέρη, και την επίσημον υποδοχήν υπό της Ιεράς Κοινότητος. Μετά από σύντομον επίσκεψιν εις την Αθωνιάδαν, επεσκέφθημεν επίσης τον Γέροντα Παίσιον. Σχετικώς με την επίσκεψιν ταύτην έγραψα μεταξύ άλλων: «Εν συνεχεία επραγματοποιήσαμε μίαν πολύ ενδιαφέρουσαν επίσκεψιν εις τον κελλίον του Γέροντος Παισίου, θεωρουμένου, κατά κοινήν ομολογίαν, ως του πλέον ταπεινού μεταξύ των ασκητών και φωτισμένου υπό του Αγίου Πνεύματος με αγίαν βιοτήν. Δεν είναι τυχαίον ότι οι άνθρωποι ωμίλουν δι´αυτόν ως “ζωντανού Αγίου”. Ο Γέρων Παίσιος ζει εντελώς απομονωμένος από την Ιεράν Μονήν Κουτλουμουσίου, σε ένα ταπεινό κελλί μέσα εις την φύσιν. Καθημερινώς τον επισκέπτονται δεκάδες προσκυνητών με τα προβλήματά τους διά να τον γνωρίσουν και να τον συμβουλευθούν, ή απλώς διά να τον ίδουν. Αποσύρεται συχνά μέσα εις την φύσιν διά να εύρη γαλήνην και ησυχίαν. Εις τα προβλήματα των ανθρώπων δίδει τις καλύτερες συμβουλές. Εις την πραγματικότητα είναι μία ζωντανή μαρτυρία των λόγων και των θαυμασίων του Θεού… Κατάγεται από την Καππαδοκία και απέφυγε συστηματικώς την ιερωσύνην. Ένας ιερομόναχος επισκέπτεται συχνά το εκκλησάκι του διά να τελέσει την Θείαν Λειτουργίαν. Παρ´όλον ότι ζει μακράν του κόσμου, είναι ενήμερος των πάντων. Ήταν η δεύτερη φορά που τον συνήντησα, τώρα όμως με τον Γέροντά μου και την συνοδείαν του. Αμέσως ο ταπεινός μοναχός άνοιξε το κελλίον του, μας ωδήγησε εις το παρεκκλήσιον, και εν συνεχεία είχομεν μίαν ασυνήθιστη συζήτηση με πολλή απλότητα. Καθήσαμε επάνω εις τα κούτσουρα εις τον κήπο, μας προσέφερε ένα λουκούμι και μας καθάρισε και μήλα. Από την συνάντησιν ταύτην διατηρώ πολύ ζωηράς αναμνήσεις».

Και πράγματι δεν θα λησμονήσω ποτέ αυτή την επίσκεψιν, εφ´όσον μάλιστα αργότερα, ως μέλος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, υπέγραψα την πράξιν αγιοκατατάξεως του Οσίου Παισίου την 13ην Ιανουαρίου 2015, μετά από πρότασιν του καλού μας Πατριάρχου. Γνωρίζουμε ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος διατηρούσε επί πολλά έτη πνευματική σχέσιν με τον Άγιο Παίσιο, ο οποίος κάποτε εδήλωσε ότι «ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι ο καλύτερος που μας έδωσε ο Θεός τα τελευταία χρόνια». Αλήθεια, πόσοι άγιοι προσετέθησαν εις το ημερολόγιό μας από την εποχήν της ενθρονίσεώς του εις τον Πατριαρχικόν Θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως; Και μάλιστα εξαιρετικαί μορφαί, όπως οι Άγιοι των τελευταίων ετών: Πορφύριος, Ιάκωβος Τσαλίκης, Σωφρόνιος ο Αθωνίτης, Αμφιλόχιος της Πάτμου, Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, Ιωσήφ ο Ησυχαστής, Ιερώνυμος ο Σιμωνοπετρίτης και άλλοι.

Η άλλη αποστολή κατά την οποίαν ήμουν συνοδός του Γέροντός μου, ήτο εις Chambésy της Ελβετίας, τον Νοέμβριο του έτους 1990. Ήτο η μοναδική φορά κατά την οποίαν προήδρευσε ο ίδιος Διορθοδόξου Επιτροπής. Ήτο επίσης η πρώτη φορά κατά την οποία συνεζητήθη το θέμα της ονομαζομένης «ορθοδόξου Διασποράς». Ο Μητροπολίτης Βαρθολομαίος εγνώριζε από ετών την διορθόδοξον συνεργασίαν και είχε κληρονομήσει πλουσίαν σχετικήν εμπειρίαν από τον Γέροντά του και άλλους σπουδαίους Φαναριώτας. Από την ημέραν της ενθρονίσεώς του είχε την σκέψιν της συγκλήσεως, εις τακτικήν βάσιν, Συνάξεων των Προκαθημένων διά την ενίσχυσιν του συντονισμού της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μετά από πενήντα έτη προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, εγένετο επιτακτική ανάγκη να συγκαλέσει και προεδρεύσει αυτής της Συνόδου η οποία τελικώς και πραγματοποίησε. Ωστόσο, εγένετο γρήγορα αντιληπτό, ότι δεν έλαβον όλοι εις τους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας στα σοβαρά τα εκκλησιαστικά πράγματα και ότι ωρισμένοι προετίμησαν να παίζουν παιχνίδια. Είναι λυπηρόν. Παρ´όλον ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έκανε τα πάντα διά να ανταποκριθεί εις τα αιτήματα και τις απαιτήσεις των, ωρισμένοι παρητήθησαν από τας δεσμεύσεις των ολίγας ημέρας προ της συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Ο Θεός θα κρίνει!

Αναρωτιέμαι ειλικρινώς αν αι κατά τόπους Ορθόδοξοι Εκκλησίαι έχουν την βούλησιν να λύσουν προβλήματα, όπως αυτό της λεγομένης «ορθοδόξου Διασποράς»; Πιστεύουν ότι επωφελούνται συνεχίζοντες την παρουσίαν των εις περιοχάς εκτός δικαιοδοσίας των; Εμείς που ζούμε εις την Διασποράν είμεθα θύματα και βλέπουμε ότι ο εθνοφυλετισμός είναι περισσότερο από ποτέ μία πραγματικότης. Αυτό που μας ενθαρρύνει είναι ότι ο Πατριάρχης είναι πεπεισμένος ότι αργά ή γρήγορα θα δοθεί η κανονική λύσις και τα δίκαια της Μητρός Εκκλησίας να γίνουν σεβαστά από τας άλλας κατά τόπους Εκκκλησίας.

Εις το ταπεινό αυτό αφιέρωμα διά τον Πατριάρχη μας, ως Μητροπολίτης με έδραν την πρωτεύουσα της Ηνωμένης Ευρώπης, θα ήθελα ακόμη να αναφερθώ εις τας πρώτας επαφάς με ανωτάτους εκπροσώπους της Ευρωπαικής Ενώσεως. Κατά το έτος 1993 συνώδευσα τον Πατριάρχη μας και τον Μητροπολίτην Δέρκων Κωνσταντίνο εις μίαν επίσημον επίσκεψιν εις την Ευρωπαικήν Ένωσιν. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαικής Ενώσεως είχε προσκαλέσει τον Πατριάρχην εις κατ´ιδίαν συνάντησιν και γεύμα. Μετά το γεύμα, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος εδήλωσε εις τον Τύπον τα ακόλουθα : «Ο κ. Delors είναι μία μεγάλη προσωπικότης, πιστός χριστιανός, ανοικτός εις όλας τας θρησκείας. Ανταλλάξαμε απόψεις διά ζητήματα σχετιζόμενα με τον Διαχριστιανικό και Διαθρησκειακό Διάλογο, μεταξύ λαών και για την σταθερότητα και ειρήνη εις την κοινωνίαν. Ωμιλήσαμε επίσης διά προβλήματα εις την Ευρώπην και ιδιαιτέρως εις την ανθρωπότητα, ανεξαρτήτως από θρησκευτικάς, εθνικάς και φυλετικάς διαφοράς. Ως θρησκευτικός ηγέτης δεν παρεμβαίνω εις την πολιτικήν, και δι´αυτό δεν αναφερθήκαμε σχετικά. Όμως τα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας έχουν πνευματικάς διαστάσεις που μας αφορούν». Μετά από αυτή την Συνάντησιν η Ευρωπαική Ένωσις αντελήφθη ότι με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο έχει έναν αξιόλογο συνομιλητή, και τότε ο Πρόεδρος Jacques Delors επέμεινε η Ορθόδοξος Εκκλησία να έχει Εκπροσώπησιν παρά τη Ευρωπαική Ενώσει, πράγμα το οποίο συνέβη με την ίδρυσιν του Γραφείου κατά το έτος 1994. Ήτο η πρώτη φορά που Οικουμενικός Πατριάρχης επραγματοποίησε επίσκεψιν εις την Ευρωπαικήν Ένωσιν. Ωμίλησε, επί μακρόν, διά την πτώσιν του Κομμουνισμού εις τας Βαλκανικάς Χώρας. Ένα έτος αργότερον ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προσεκλήθη να δώσει Διάλεξιν εις το εν Στρασβούργω Ευρωπαικόν Κοινοβούλιον. Η επίσκεψίς του αυτή προεβλήθει εντυπωσιακώς από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία ανεγνώρισαν την σημασίαν της Διαλέξεώς του διά τα σύγχρονα προβλήματα.

Πράγματι, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν ασχολείται με την πολιτικήν, αλλά τούτο δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρεται διά τα συμβαίνοντα εις τον κόσμον μας. Παρακολουθεί με ενδιαφέρον τα τρέχοντα γεγονότα και προσπαθεί εμμέσως διά την δικαιοσύνην εις τον κόσμον, όπως αρμόζει εις ένα μεγάλον χριστιανόν ηγέτην. Τούτο άλλωστε είναι σύμφωνο με το Ευαγγέλιο, το οποίον κηρύττει. Έχοντας Αυτόν εις το πηδάλιον της Εκκλησίας μας, το Οικουμενικόν μας Πατριαρχείον είναι περισσότερον από ποτέ εμφανές εις τον παγκόσμιον χάρτην. Μετά τριάκοντα έτη Πατριαρχείας όλοι οι άνθρωποι του κόσμου γνωρίζουν ποιος είναι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ο «πράσινος Πατριάρχης». Άνθρωπος που γνωρίζει να εντυπωσιάζη συνάδελφους, συνεργάτας και γενικώς τους πάντας, είτε είναι προσωπικότητες, είτε νέοι, με μία επιστολή, μία κάρτα ή ένα δώρο. Έχει πάντοτε κάτι να χαρίσει για να ευχαριστήσει κάποιον – ακόμη και εις τον δρόμο – ένα μικρό κομπολόγι, ή μία εικονίτσα κατά την διάρκεια μιας τυχαίας συναντήσεως. Επειδή δεν θέλει να ξεχάσει κάτι, προτιμά να το σημειώνει σε ένα χαρτάκι που έχει εις την τσέπιν του ράσου ή στο τσεπάκι στο στήθος του. Είναι ένας μεγάλος ηγέτης που χαίρεται όταν μπορεί ανώνυμα και αθόρυβα να αγοράσει αναμνηστικά και δώρα γι´αυτούς που αποκαλεί «φίλους του».

Χάρις εις Αυτόν επίσης μπόρεσα να σπουδάσω εις το Οικουμενικόν Ινστιτούτον του Bossey εις την Ελβετίαν. Εκεί είχε σπουδάσει και ο ίδιος μερικάς δεκαετίας ενωρίτερον. Την εποχήν που εσπούδαζα εκεί, είχον την ευλογίαν, να πραγματοποιήσει επίσημον επίσκεψιν εις το Bossey. Με όρισεν το Συμβούλιο των Καθηγητών να ωμιλήσω διά την περίστασιν ταύτην. Γνωρίζων την σημασίαν που απέδιδε εις το θέμα της ορατής ενότητος των Χριστιανικών Εκκλησιών, ανέφερα προς τον Πατριάρχην μας, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Γνωρίζουμε όλοι πόσον η Υμετέρα Θειοτάτη Παναγιότης γνωρίζει καλώς αυτό τον τόπο και το Ινστιτούτο, διότι είχατε την ευκαιρία να σπουδάσετε, όπως εμείς σήμερα, στο Bossey. Πράγματι αυτό το Ινστιτούτο, είναι πρώτα απ´όλα μία εμπειρία, ένα “σχολείο” εις το οποίο μαθαίνουμε να ζούμε τον οικουμενισμόν. Κατανοούμε ότι ο σκοπός αυτής της εκπαιδεύσεως είναι να διδάξει εις τους φοιτητάς – χριστιανούς διαφόρων ομολογιών – να συνυπάρχουν, να συζητούν και να προσεύχωνται μαζί, να αγαπούν ο ένας τον άλλον, να δίδουν μαζί την χριστιανικήν μαρτυρίαν εις ένα κόσμον, που δεν γνωρίζει τον Θεόν, δεν ψάχνει την Χάριν Του ή αντιστέκεται εις Αυτήν…». Και τελείωσα την ομιλία μου με αυτά τα λόγια: «Δεν χρειάζεται να πείσουμε την Υμετέρα Θειοτάτη Παναγιότητα διά την σημασίαν του Bossey, διότι Σείς μου προετείνατε να σπουδάσω εδώ και Σας είμαι ευγνώμων δι´αυτό».

Εις το πρόσωπον του αξίου Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου είμαι ευγνώμων διά πολλά πράγματα εις την ζωήν μου. Πρώτα απ´όλα διά το ότι έκαμνε διά την ταπεινότητά μου ως πνευματικός μου πατήρ. Επί πλέον διά τας πολλάς ευεργεσίας που μου προσέφερε και που μου επέτρεψε να διακονώ την Αγίαν και Μεγάλην του Χριστού Εκκλησίαν. Πρόκειται διά τας σπουδάς μου και το γεγονός ότι με εχειροτόνησε διάκονον. Επίσης με οδήγησε εις το να καταστώ μέλος της ιεραρχίας της Μητρός Εκκλησίας. Πρόθεσίς μου δεν είναι να απεικονίσω αυτήν μου την πνευματική σχέσιν ως προνομιακήν κατάστασιν. Αλλά σημειώνοντας αυτάς τας προσωπικάς μου σκέψεις, θα ήθελα να παρουσιάσω μία περισσότερο ζωντανήν περιγραφήν της προσωπικότητος του Οικουμενικού μας Πατριάρχου Βαρθολομαίου.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αφιέρωσε όλην την ζωή Του εις την διακονία της Αγίας και Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Από την Ενθρόνισίν του, εδώ και τριάκοντα χρόνια, την διακονεί εις την κορυφήν της κλίμακος και μάλιστα λίαν επιτυχημένως. Η ευχαριστία μου είναι ανέκφραστος και θερμή δι´ όλα όσα έκαμνε και συνεχίζει να προσφέρει. Δεν είναι πολύ μεγάλος εις την ηλικίαν και διά τούτο απευθύνομαι προς την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα και λέγω: «Πτωχός ο λόγος μου και μη δυνάμενος να εκφράσει το μέγεθος της ευγνωμοσύνης δι’ όλην την πατρικήν Υμών αγάπην και στοργήν δι’ ο,τι εποιήσατε τη εμοί αναξιότητι. Είθε ο Κύριος Ιησούς να δίδει εις την Υμετέραν Παναγιότητα, υγείαν, δύναμιν, χαράν και πολλά τα έτη διά το καλό της Μητρός Εκκλησίας!».

[1] Athénagoras Peckstadt, Bartholomée Ier. Nouveau Patriarche Oecuménique, in Paix N° 68 (1991) 4e trimestre, σελ. 36-46.

[2] Ορθοδοξία, τηλεοπτικό πρόγραμμα της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Βρυξέλλαι, 2003.

[3] Athenagoras Peckstadt, Een wat officiëler bezoek aan de Heilige Athosberg of een bedevaart in de Tuin van de Alheilige, in Apostel Andreas, Gent (1990), N°10, σελ. 15.

 

 

Visits: 9