• Η Χορωδία
Ο «Βυζαντινός Χορός» του Ιερού Ναού Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Πολιούχου Αθηνών, αποτελείται κυρίως από σπουδαστές της τάξης του κ. Δεμελή Γεώργιου, της Σχολής του Εκκλησιαστικού Ιδρύματος Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών αλλά και εκλεκτούς φίλους της ψαλτικής τέχνης με σκοπό την προβολή και την διάδοση της.
Την έρευνα για την επιλογή του ρεπερτορίου την έχει ο κ. Τρασάνης Χάρης ενώ την διδασκαλία των ύμνων και την διεύθυνση του «Βυζαντινού Χορού» έχει ο κ. Δεμελής Γεώργιος ο οποίος πραγματοποιεί πρόβες σε εβδομαδιαία βάση με σκοπό να συνενώσει αυτούς που πιστεύουν στο όραμα του «Βυζαντινού Χορού», έχοντας ως πυξίδα την φράση του Αριστείδη του Κοϊντιλιανού που μιλά για τα «απόρρητα εν τη μουσική», δηλ ό,τι δεν καθορίζεται γραπτώς «εν ταίς προς αλλήλους ομιλίαις διεσώζοντο».
Κατά παραβολή ο μαθητής της Ψαλτικής τέχνης πρέπει να έχει παρουσία στο ψαλτήρι για να διδαχθεί τα «απόρρητα εν τη μουσική», εν τη Βυζαντινή μουσική!
«Ο θέλων μουσικήν μαθείν και θέλων επαινείσθαι θέλει πολλάς υπομονάς, θέλει πολλάς ημέρας … », νουθετεί προς μαθητάς ο κ. Χρυσάφης ο Νέος (Ακμή περ. 1650 – 1685).
Όχημα για την υλοποίηση του οράματός του, είναι η συστηματική, ερμηνευτική παρουσίαση πολλών ειδών ψαλμωδίας, σπουδαίων μελοποιών της Εκκλησιαστικής μουσικής και παράδοσης.
• Ρεπερτόριο
Ο «Βυζαντινός Χορός», αρχής γενομένης, ερμηνεύει από το Αναστασιματάριον του Π. Πελοποννησίου (1730-1777), τα κατ’ ήχων Κεκραγάρια, στιχολογίες των Κεκραγαρίων, στιχηρά εσπέρια του Μεγάλου Εσπερινού του Σαββάτου και Δογματικά Θεοτοκία και θα παρουσιάζονται Εβδομαδιαίως από το 24ωρο πρακτορείο εκκλησιαστικών ειδήσεων, Romfea.gr
Η ερμηνεία προσεγγίζεται ως κατανυκτική, ήρεμη και Εκκλησιαστική ανάλογη με το ύφος των παραδοσιακών μελών, αναδεικνύοντας τις μυσταγωγικές συνθέσεις του Π. Πελοποννησίου.
Τα μουσικά κείμενα βρίσκονται στον δεύτερο τόμο της «Μουσικής Βιβλιοθήκης» του 1869 [1] και θα δημοσιεύονται με σκοπό την μελέτη του φιλόμουσου ακροατηρίου.
Τα παραπάνω είδη ψαλμωδίας, κατά τον Χρύσανθο, ανήκουν στο νέο στιχηραρικό μέλος[2] και ψάλλονται στους ιερούς ναούς το Σαββάτο εσπέρας κατά την περίοδο της Παρακλητικής (Οκτώηχος) σε μια ανακυκλούμενη περίοδο οκτώ εβδομάδων που ξεκινά από την Κυριακή του Πάσχα.
• Θεωρία Τρίτου Ήχου:
Ο Τρίτος ήχος ανήκει στο εναρμόνιο γένος και έχει βάση τον Γα.[3]
Στα Παπαδικά μέλη γίνεται μετάθεσις του φθόγγου Νη επί του Γα και τότε το μέλος οδεύει κατά την κλίμακα του πλαγίου του τετάρτου.[4]
Στην κλίμακα του Τρίτου ήχου δεν ευρίσκεται τόνος ούτε ελάσσων ούτε ελάχιστος, αλλά πέντε τόνοι μείζονες, δύο τεταρτημόρια του μείζονος τόνου. Για αυτό τον λόγο ανήκει στο δια τεσσάρων σύστημα, δηλαδή στην Τριφωνία.[5]
Απηχείτε ο Τρίτος ήχος δια του <<Νανά>> και εάν δεν λέγεται ολόκληρος η λέξης τούτου του φθόγγου, το απηχούμενον <<Νε>> ζητεί προφοράν βομβώδη και ογκώδη, δια να δείξει την ποιότητα του <<Νανά>>.[6]
Η κλίμακα του Τρίτου ήχου περιέχει τα εξής τονιαία διαστήματα: Γα – Δι = 6, Δι – Κε = 6, Κε – Ζω = 3, Ζω – Νη = 6, Νη – Πα = 6, Πα – Βου = 6 , Βου – Γα = 3. [7] Δεσπόζοντες φθόγγους έχει τους Πα, Γα, Κε.[8]
Καταλήξεις ατελείς γίνονται στον Κε διότι αρχόμενος ο Τρίτος ήχος, αφού δείξει τον Βου δίεση, φέρεται προς τον Κε όπου και καταλήγει ατελώς.
Εντελείς στον Πα, διότι έπειτα στρέφεται επί το βαρύ και δείχνει τον Βου φυσικόν και καταλήγει στον Πα εντελώς. Τελικές στον Γα διότι στρεφόμενος επί το οξύ παίρνει τον Βου δίεσιν και καταλήγει τελικώς εις τον Γα.[9]
Ο φθόγγος Βου στην ανάβαση υπόκειται σε έλξη ενός τμήματος καθώς πλησιάζει τον Γα ενώ στην κατάβαση καθώς πλησιάζει τον Πα λαμβάνει την φυσική του θέση όπως έχει ορισθεί από την κλίμακα του.[10]
Το ήθος του Τρίτου ήχου σώζει χαρακτήρα ένθερμον, σκληρόν, αλαζονικόν, ορμητικόν και φρικώδες.[11]
Στον Τρίτο ήχο εκφωνούνται η ανάγνωσις των ιερών βιβλίων, Αποστόλου και Ευαγγελίου και όλες οι εκφωνήσεις των ιερέων και ιεροδιακόνων.[12]
Η ηχογράφηση είναι ζωντανή και πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Πολιούχου Αθηνών.
Τους ύμνους συνέψαλλαν υπό την διεύθυνση του κ. Δεμελή Γεώργιου οι:
• Αναστάσιος Μαυρογένης
• Εμμανουήλ Καφάτος
• Κωνσταντίνος Λαντζόπουλος
• Ιωάννης Καλιακμάνης
• Χάρης Τρασάνης
• Αλέξης Κούβελος
• Αργύρης Κούβελος
• Αργύριος Παπαναστασίου
• Χρήστος Κιούλος
• Θεόφιλος Βαϊβάνης
• Τζωρτζάτος Δημήτρης
• Χάρης Ραΐσης
• Ιωάννης Μουστάκας
• Ηλίας Σαμορέλης
Πατήστε το παρακάτω Αρχείο για να δείτε το Μουσικό Κείμενο
Παραπομπές
[1]. ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΔΙΗΡΗΜΕΝΗ ΕΙΣ ΤΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΥΣΑ Απάσης της ενιαυσίου ακολουθίας ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ των ΑΡΧΑΙΩΝ επί της Βυζαντινής εποχής και μετ’ αυτήν ΜΟΥΣΙΚΟΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ. Μετά προσθήκης των μέχρι τούδε ανεξηγήτων, ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΕΓΚΡΙΣΕΙ ΚΑΙ ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΕΡ. ΣΥΝΟΔΟΥ. Παρά των ΜΟΥΣΙΚΟΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. Αναλώμασιν αυτών τε και των φιλομούσων ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ. ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ. ΕΝ ΤΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ, ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗ ΥΠΟ ΤΟΥ Κ. Β. Δ. ΚΑΛΛΙΦΡΟΝΟΣ. 1869.
[2]. Θεωρητικό Χρυσάνθου, Έντυπο,1832. Βιβλίο Ε΄. Κεφ. Β΄. Παρ. 403. Πώς εμελίζοντο αι ψαλμωδίαι.
[3]. Στοιχειώδεις διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής εκπονηθείσα επί τη βάσει του Ψαλτηρίου υπό της Μουσικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν έτει 1883. Κεφ. ΙΔ΄. Παρ. 72. Περί Ήχων. Ήχος Γ΄.
[4]. Στοιχειώδεις διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής εκπονηθείσα επί τη βάσει του Ψαλτηρίου υπό της Μουσικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν έτει 1883. Κεφ. ΙΔ΄. Παρ. 72. Περί Ήχων. Ήχος Γ΄. Σημείωσης της παρ. 72 στο κάτω μέρος της σελίδας υπ’ αριθ. 53 (εκδόσεις Κουλτούρα)
[5]. Θεωρητικό Χρυσάνθου, Αυτόγραφο, 1816. βιβλίο Δ΄. Κεφ. Ζ΄. Παρ. 269. Περί των ήχων Τρίτου και Βαρέως.
[6]. Θεωρητικό Χρυσάνθου, Αυτόγραφο, 1816. βιβλίο Δ΄. Κεφ. Ζ΄. Παρ. 270. Περί των ήχων Τρίτου και Βαρέως.
[7]. Στοιχειώδεις διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής εκπονηθείσα επί τη βάσει του Ψαλτηρίου υπό της Μουσικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν έτει 1883. Κεφ. ΙΔ΄. Παρ. 73. Περί Ήχων. Ήχος Γ΄.
[8]. Θεωρητικό Χρυσάνθου, Αυτόγραφο, 1816. βιβλίο Δ΄. Κεφ. Ζ΄. Παρ. 271. Περί των ήχων Τρίτου και Βαρέως.
[9]. Θεωρητικό Χρυσάνθου Έντυπο, 1832. βιβλίο Δ΄. Κεφ. Η΄ . Παρ. 337. Περί του Τρίτου ήχου.
[10]. Στοιχειώδεις διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής εκπονηθείσα επί τη βάσει του Ψαλτηρίου υπό της Μουσικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν έτει 1883. Κεφ. ΙΔ΄. Παρ. 76. Περί Ήχων. Ήχος Γ΄.
[11]. Θεωρητικό Χρυσάνθου, Αυτόγραφο, 1816. βιβλίο Δ΄. Κεφ. Ζ΄. Παρ. 273. Περί των ήχων Τρίτου και Βαρέως.
[12]. Θεωρητικό Χρυσάνθου, Αυτόγραφο, 1816. βιβλίο Δ΄. Κεφ. Ζ΄. Παρ. 273. Περί των ήχων Τρίτου και Βαρέως.
Visits: 0
